مهاجرت جوانان؛ فرصتی برای بازاندیشی در مسیر توسعه

نویسنده: امینا قطبی

شیرین خبر- مهاجرت همیشه بخشی از زندگی انسان بوده؛ گاه برای کشف افق‌های تازه، گاه برای ساختن آینده‌ای بهتر. جوانان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در جهان امروز، تحرک و جابه‌جایی نسل جوان به‌خصوص برای تحصیل، کار یا تجربه زیست در فرهنگ‌های دیگر امری پذیرفته شده و حتی گاه لازم است. اما زمانی که موج مهاجرت به شکلی گسترده در یک کشور اتفاق می‌افتد، لازم است به‌جای نگرانی صرف، با نگاهی عمیق‌تر به فرصت‌ها و دلایل آن توجه کنیم.

در ایران نیز بخشی از جوانان تصمیم به مهاجرت می‌گیرند. این تصمیم، در بسیاری موارد نه از سر دل‌زدگی، بلکه از میل به پیشرفت، یادگیری، و دسترسی به شرایط بهتر شکل می‌گیرد. اگر این میل به رشد را قدر بدانیم و آن را سرکوب نکنیم، می‌توانیم زمینه‌ای فراهم کنیم که نه‌تنها روند مهاجرت به انتخابی مسئولانه تبدیل شود، بلکه میل به بازگشت، سرمایه‌گذاری و ارتباط با ریشه‌ها هم در دل همین جوانان شکل بگیرد.

واقع‌بینی همراه با امید

آمارها نشان می‌دهد که بیشتر مهاجران جوانان تحصیل‌کرده‌اند. این یعنی ما با نسلی روبه‌رو هستیم که انگیزه، دانش، و جسارت تجربه‌کردن را دارد. این ظرفیت، گنجینه‌ای برای هر سرزمینی است. پس باید به‌جای نگرانی، به سراغ چگونگی بهره‌گیری از این ظرفیت برویم.

ایران، هنوز سرزمین فرصت‌هاست

با وجود چالش‌ها، در سال‌های اخیر در حوزه‌هایی چون فناوری، هنر، کارآفرینی و علوم انسانی شاهد حضور موفق نسل جوان در پروژه‌های بومی و جهانی بوده‌ایم. بسیاری از استارتاپ‌های نوآورانه، موسسات پژوهشی فعال، و کسب‌وکارهای اجتماعی توسط همین نسل ایجاد شده‌اند. یعنی امکان ماندن، اگر با معنا باشد، وجود دارد.

راه‌هایی برای تقویت امید و انگیزه ماندن

حمایت هوشمند از کسب‌وکارهای جوان‌محور: تسهیل مجوزها، کاهش بوروکراسی، و ایجاد صندوق‌های حمایتی هدفمند برای ایده‌های نو.
بازنگری در آموزش و مهارت‌آموزی: پیوند بین دانشگاه، صنعت و بازار کار باعث می‌شود جوانان احساس کنند دانسته‌هایشان در زندگی واقعی به‌کار گرفته خواهد شد.
افزایش نقش‌آفرینی اجتماعی جوانان: از شوراهای شهر تا گروه‌های محلی، جوان باید خود را بخشی از تصمیم‌گیری ببیند، نه تنها مخاطب آن.
رویکرد فرصت‌محور به مهاجرت: جوانی که می‌رود، اگر با او در ارتباط باشیم، می‌تواند پلی باشد میان فرهنگ‌ها، بازارها و تجربیات. ارتباط با مهاجران، به‌جای قطع رابطه، می‌تواند منبعی برای رشد داخلی هم باشد.
سخن پایانی

هیچ راهی به اندازه شنیدن صادقانه صدای نسل جوان، ما را به آینده نزدیک نمی‌کند. این صدا پر از امید، خواستن، و توان ساختن است. بیاییم به جای آنکه نگران رفتن‌ها باشیم، فضای ماندن را شایسته‌تر بسازیم. آن‌وقت حتی آن‌هایی که می‌روند، روزی برای ساختن دوباره برمی‌گردند